W przypadku osteochondrozy klatki piersiowej często cierpią narządy związane z obszarami rdzenia kręgowego, które znajdują się na poziomie dotkniętego obszaru klatki piersiowej i poniżej. Naruszenie normalnej aktywności kręgosłupa prowadzi do unieruchomienia ramion, nóg i tułowia jako całości, dysfunkcji narządów miednicy, mięśni oddechowych i narządów wewnętrznych.
Osteochondroza jest chorobą zwyrodnieniowo-dystroficzną kręgosłupa, która polega na zmianie krążków międzykręgowych z udziałem w patologicznym procesie sąsiednich kręgów i stawów międzykręgowych z całym aparatem więzadłowym.
Cechy anatomii kręgosłupa
Ruchliwość i stabilność, sprężystość i elastyczność kręgosłupa w dużej mierze zależą od krążków międzykręgowych, które są jednym z rodzajów chrzęstnego połączenia między kośćmi i zapewniają silne połączenie między trzonami sąsiednich kręgów. Całkowita długość krążków międzykręgowych to jedna czwarta długości kręgosłupa.
Najważniejszą funkcją krążków jest zmniejszenie pionowego obciążenia kręgów. Dysk składa się z trzech części:
- płytki szkliste (ściśle przylegające do kręgów);
- jądro miażdżycowe (wypełnia szczelinę między płytkami);
- pierścień włóknisty (otacza jądro od zewnątrz).
Jądro zawiera komórki chrząstki, ściśle splecione włókna kolagenowe i chondrynę (proteoglikany). Przednia powierzchnia krążków pokryta jest przednim więzadłem podłużnym, które jest ciasno zrośnięte z kręgami i swobodnie przerzuca się na krążki. Więzadło podłużne tylne jest mocno zrośnięte z powierzchnią krążka i tworzy przednią ścianę kanału kręgowego. Krążek międzykręgowy nie ma własnego ukrwienia, dlatego żywi się substancjami, które dyfuzją z trzonów kręgowych.
Rozkład obciążeń pionowych w kręgosłupie wynika z elastycznych właściwości krążków. W wyniku nacisku jądro miażdżyste rozszerza się, a ciśnienie jest rozprowadzane na pierścieniu włóknistym i płytkach szklistych. Podczas ruchu rdzeń porusza się w przeciwnym kierunku: w zgięciu – w kierunku wypukłości, w niezgięciu – do przodu. Kiedy kręgosłup się porusza, do pracy włączane są mięśnie, więzadła i dyski. Dlatego naruszenie jednego ogniwa prowadzi do naruszenia całego łańcucha kinetycznego.
Przyczyny i mechanizm rozwoju choroby
W rozwoju osteochondrozy szczególną rolę odgrywa mechaniczny wpływ na kręgosłup. Jądro miażdżyste pod wpływem niekorzystnych obciążeń statycznych i dynamicznych stopniowo traci swoje właściwości sprężyste (w wyniku depolimeryzacji polisacharydów), tworzy wypukłości i sekwestry.
Na proces degeneracji krążka wpływa predyspozycja genetyczna, która powoduje rozwój zmian w aparacie nerwowo-mięśniowym pleców, zmianę struktury glikozoamin i naruszenie rozmieszczenia włókien kolagenowych w krążku. Czynnik genetyczny ma kluczowe znaczenie w występowaniu osteochondrozy klatki piersiowej, podlegającej zwiększonej aktywności funkcjonalnej.
Czynnikami ryzyka rozwoju zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa są anatomiczne cechy krążków, będące ewolucyjnymi niedoskonałościami. Jedną z tych cech są cechy odżywcze struktur. W ludzkim ciele dysk składa się ze słabo ukrwionej tkanki. Zamknięcie naczyń krwionośnych następuje już w dzieciństwie. Po odżywieniu następuje z powodu dyfuzji substancji przez płytki końcowe.
Stymulatorem przenikania składników odżywczych jest dozowany ładunek, który wyklucza postawy statyczne i duży stres. Brak aktywności fizycznej jest jednym z głównych czynników ryzyka osteochondrozy klatki piersiowej. Dlatego regularne ćwiczenia są ważnym środkiem zapobiegawczym.
Specyfika struktury mikroskopowej - kilka komórek - zmniejsza intensywność zdolności regeneracyjnej i szybkość regeneracji elementów dysku. Cechą anatomiczną jest słabość i brak siły krążków w odcinkach tylnych. Przyczynia się to do pojawienia się krążków w kształcie klina w dolnej części klatki piersiowej i lędźwiowej.
Duże znaczenie w rozwoju osteochondrozy przywiązuje się do zmian inwolucyjnych. Aktywnie zmiany zwyrodnieniowe zaczynają się nasilać po 30 latach. Synteza niezbędnych dla dysku składników (glikozoaminoglikanów) trwa, ale ich jakość ulega pogorszeniu. Zmniejsza się hydrofilowość, zwiększa się włóknistość, pojawia się miażdżyca.
Etapy zwyrodnienia krążków międzykręgowych:
- przedłużony przebieg bezobjawowy, zmiany zwyrodnieniowe komponentów śróddyskowych, przemieszczenie jądra wewnątrz krążka;
- wyraźne objawy korzeniowe osteochondrozy klatki piersiowej, ucisk rdzenia kręgowego, wysunięcie jądra miażdżystego (wysunięcie, 1 stopień);
- pęknięcie krążka z przepukliną (przepuklina II stopnia);
- zmiany zwyrodnieniowe w komponentach pozakręgowych (stopień 3).
Patologiczny występ uciska korzenie nerwowe, naczynia krwionośne lub rdzeń kręgowy na różnych poziomach (szyjny, piersiowy, lędźwiowy), co determinuje obraz kliniczny.
Ograniczenie ruchomości w odcinku piersiowym kręgosłupa, spowodowane obecnością klatki piersiowej, przyczynia się do najmniejszej traumatyzacji krążków międzykręgowych, a tym samym osteochondrozy. Fizjologiczna kifoza piersiowa przyczynia się do redystrybucji ciężaru górnej połowy ciała na boczne i przednie odcinki kręgów. Dlatego na przedniej i bocznej powierzchni kręgosłupa powstają przepukliny międzykręgowe i osteofity. Osteofity i przepukliny tylne są niezwykle rzadkie.
Osteochondroza przyczynia się do zwężenia otworów międzykręgowych i ucisku korzeni rdzenia kręgowego i włókien współczulnych. Włókna współczulne powstają w istocie szarej rdzenia kręgowego, a następnie gromadzą się w węzłach, z których są wysyłane do wszystkich narządów wewnętrznych. Prowadzi to do tego, że osteochondroza klatki piersiowej oprócz typowych zaburzeń neurologicznych prowadzi do dysfunkcji narządów wewnętrznych (wegetatywnych, naczynioruchowych, troficznych) oraz imitacji chorób somatycznych. Ta cecha osteochondrozy krążków piersiowych wyjaśnia trudności w diagnozowaniu i przepisaniu prawidłowego leczenia.
Objawy osteochondrozy klatki piersiowej
Osteochondroza klatki piersiowej jest bardziej typowa dla osób prowadzących siedzący tryb życia. Jednocześnie nie ma stymulującego działania dozowanych obciążeń na kręgosłup, co przyczynia się do zakłócenia regeneracji dysku. Choroby rozwijają się u osób, które długo pracują przy komputerze, pochylają się itp. tacy ludzie muszą samodzielnie wykonywać ćwiczenia terapeutyczne.
Najczęściej osteochondroza w klatce piersiowej objawia się tępymi bólami, rzadziej bólem i pieczeniem. Ból zlokalizowany jest między łopatkami. Pacjentowi przeszkadza uczucie ucisku klatki piersiowej. Podczas odczuwania kolczystych procesów kręgów piersiowych wykrywany jest miejscowy ból, który nasila się wraz z obciążeniami osiowymi kręgosłupa, głębokim wdechem i skrętami ciała.
Wielu pacjentów ma ostre bóle łopatki i dolnej części klatki piersiowej (zespół tylnego żebra). Ta symptomatologia rozwija się w wyniku przemieszczenia dolnych żeber. Ból gwałtownie wzrasta podczas obracania tułowia. Częściej zespół bólowy znika nagle.
Często ból w klatce piersiowej staje się obręczą, odpowiada przebiegowi nerwu międzyżebrowego. Wrażliwość w strefie unerwienia odpowiedniego zakończenia nerwowego jest zaburzona, pojawiają się parestezje i często dochodzi do zmniejszenia powierzchownej i głębokiej wrażliwości. Możliwe naruszenie funkcji prasy brzusznej, zmiana odruchów w stawie kolanowym i piętowym.
Naruszenie funkcji narządów wewnętrznych następuje, gdy dowolny korzeń nerwowy jest ściśnięty na poziomie od 1 do 12 klatki piersiowej. W odcinku piersiowym znajdują się struktury odpowiedzialne za unerwienie płuc, serca, jelit, wątroby, trzustki i nerek. Dlatego nie ma oznak charakterystycznych tylko dla osteochondrozy klatki piersiowej.
Choroba objawia się objawami charakterystycznymi dla innej patologii:
- trudności w oddychaniu;
- intensywne bóle nocne;
- „serce", bóle dławicowe;
- bolesność gruczołów sutkowych;
- ból w prawym lub lewym podżebrzu (objawy zapalenia pęcherzyka żółciowego i zapalenia trzustki);
- ból gardła i przełyku;
- ból w nadbrzuszu, brzuchu (objawy zapalenia żołądka, jelit i jelita grubego);
- seksualna dysfunkcja.
Diagnostyka
Największą wartość w diagnostyce osteochondrozy klatki piersiowej ma badanie rentgenowskie klatki piersiowej. Zdjęcie pokazuje spadek wysokości krążka międzykręgowego, miażdżycę płytek końcowych, powstawanie osteofitów.
Tomografia komputerowa pozwala wyjaśnić stan kręgów, stawów kręgosłupa, wielkość kanału kręgowego, określić położenie przepukliny i jej wielkość.
Podczas przeprowadzania diagnostyki różnicowej konieczne jest staranne zebranie wywiadu i porównanie wszystkich klinicznych objawów osteochondrozy klatki piersiowej z objawami innych chorób. Na przykład: ból w sercu z osteochondrozą nie jest zatrzymywany przez nitroglicerynę, ból w nadbrzuszu nie jest związany z przyjmowaniem pokarmu, nie jest sezonowy, wszystkie objawy pojawiają się głównie wieczorem i całkowicie znikają po nocnym odpoczynku.
Jak leczyć osteochondrozę klatki piersiowej?
Leczenie osteochondrozy kręgosłupa piersiowego w prawie wszystkich przypadkach jest zachowawcze. Wskazaniem do terapii jest przewaga zespołów trzewnych z zaburzeniami neurologicznymi. Podstawowym leczeniem ortopedycznym powinna być odpowiednia trakcja kręgosłupa:
- aktywna trakcja pionowa pod wodą;
- pasywna trakcja pozioma w łóżku pochyłym z wykorzystaniem pętli Glissona w przypadku uszkodzenia na poziomie 1-4 kręgów piersiowych, przez pasy pachowe w przypadku uszkodzenia na poziomie 4-12 kręgów piersiowych.
Leczenie farmakologiczne polega na wykonywaniu blokad przykręgowych roztworem nowokainy. W przypadku zaostrzenia choroby stosuje się środki przeciwbólowe i uspokajające. W przypadku zespołu niewyrażonego bólu dopuszczalne jest stosowanie w domu maści z lekami przeciwbólowymi i przeciwzapalnymi.
Po wyeliminowaniu ostrych zjawisk stosuje się masaż mięśni pleców i kończyn dolnych. Terapia manualna jest wskazana dla 1-3 stopni osteochondrozy w przypadku rozwoju blokad czynnościowych. Zawiera różne opcje miękkich i szorstkich efektów na mięśniach pleców.
Ćwiczenia terapeutyczne pozwalają na obciążenie wszystkich części kręgosłupa w sposób dozowany, co stymuluje procesy regeneracyjne. Ważnym warunkiem terapii ruchowej osteochondrozy jest wykluczenie obciążeń pionowych.
Fizjoterapia: leczenie UHF, ultradźwięki, induktotermia, kąpiele radonowe i sosnowo-iglaste. Na etapie uzdrowiska aktywnie wykorzystuje się trakcję podwodną i hydromasaż.
Leczenie chirurgiczne jest rzadko stosowane. Wskazaniem do interwencji chirurgicznej jest ucisk rdzenia kręgowego przez wypadnięty fragment dysku.